آلودگی هوا به اوج رسید / اعلام هشدار + راه های ساده پیشگیری و درمان

گاز CO‌ در بدن باعث خستگی، رخوت، سردرد، اختلال تنفسی و گرفتگی رگ‌های خونی می‌شود. اما در موارد شدید ممکن است باعث تشنج و به کما رفتن شخص هم شود. نکته قابل‌توجه این است که دود سیگار هم حاوی گاز CO یا همان مونوکسیدکربن است و به‌شدت سرطان‌زاست. همچنین گاز SO2 در دستگاه تنفسی فوقانی یعنی مخاط حلق و حنجره حل می‌شود و آسیب زیادی را به این قسمت‌ها از بدن می‌رساند. برای همین افراد در تنفس‌شان دچار مشکل خواهند شد؛ در‌نهایت اگر به‌موقع درمان صورت نگیرد ممکن است موجب مرگ افراد هم شود. حتی ممکن است ریه‌ها را هم درگیر کند و شخص به بیماری مزمن ریوی مبتلا شود.

گاز NO هم همین عوارض را به‌همراه دارد اما غیر از مسائل نام برده شده ممکن است باعث ایجاد برونشیت در افراد هم شود. حتی در برخی موارد ممکن است افراد حس بویایی‌شان را از‌دست بدهند که در این مواقع باید برای جلوگیری از پیشرفت اثرات این گاز به متخصص مراجعه کرد. سرب یکی دیگر از آلاینده‌هایی است که در هوای آلوده وجود دارد و انباشته شدن آن در بدن به ریه و به دیگر ارگان‌های مختلف بدن آسیب می‌رساند و حتی ممکن است موجب کم‌خونی در افراد شود. غیر از سرب ذرات معلقی در هوا وجود دارند که این ذرات از راه تنفسی وارد ریه می‌شوند و سرطان‌زا هستند. به‌علاوه باعث تشدید سرفه و تنگی نفس در فرد می‌شوند تا جایی که ممکن است برای کنترل شرایط فرد به بیمارستان منتقل شود.

چه کسانی بیشتر در‌معرض خطر هستند؟

هوای آلوده سلامت همه افراد را به خطر می‌اندازد اما همه می‌دانیم که بیشترین قشری که باید خود را از این آلودگی در امان نگه دارند کودکان، افراد مسن و افرادی هستند که به انواع بیمار‌ی‌های مزمن قلبی و ریوی مبتلا هستند، اما غیر از این افراد مادران باردار و افرادی که نقص سیستم بدنی دارند یا سیستم بدنی‌شان ضعیف است هم نباید در‌معرض این هوا قرار بگیرند.

• به‌عنوان مثال افرادی که به بیماری آنفلوآنزا مبتلا هستند باید به جدیت خود را از این شرایط دور نگه دارند چراکه سیستم بدنی‌شان ضعیف است و ممکن است باعث تشدید بیماری در آنها شود. همچنین در طول دوره بارداری باید تا جایی که ممکن است مادر از منزل خارج نشود، به‌خصوص در سه ماهه اول بارداری که ارگان‌های جنین درحال شکل‌گیری است.
• با این حال فراموش نکنید که این شرایط آب‌و‌هوایی برای افرادی که جسم سالمی دارند و به بیماری خاصی مبتلا نیستند ایجاد عارضه می‌کند، پس وجود هر بیماری زمینه‌ای ممکن است به‌دلیل آلودگی هوا شدت پیدا کند، حتی برخی بیماری‌های چشمی مثل خشکی چشم، پس به‌طور کلی اگر هر بیماری زمینه‌ای دارید مراقب باشید و دستورات احتمالی را رعایت کنید.

این روزها دستگاه‌های تصفیه هوا به‌کار می‌آید؟

دکتر عاطفه عابدینی می‌گوید: «سوال‌های متعددی در این زمینه پرسیده شده است اما باید بگویم که از نظر علمی هنوز ثابت نشده که این دستگاه می‌تواند در این زمینه تاثیرات مثبتی به‌همراه داشته باشد یا نه. با این حال استفاده از این وسیله می‌تواند به حفظ محیطی مطبوع‌تر کمک کند. اما اینکه صددرصد بتواند هوا را تصفیه کند و نقش بسیار موثری در زمینه آلودگی هوا داشته باشد، هنوز اطلاعات دقیقی در دست نیست.

دکتر حمید سهراب‌پور‌، متخصص ریه نیز در این باره می‌گوید: «دستگاه‌های تصفیه هوا قادر نیستند هوای آلوده‌ای که وارد محیط می‌شوند را تصفیه کنند، اما اگر در محیط بسته‌ای که هوا آلوده راه نفوذ ندارد از دستگاه تهویه استفاده شود، می‌تواند تاحدودی برای مطبوع کردن محیط مفید باشند.

مشاغل پر‌خطر را بشناسید!

به‌طور کلی هر شغلی که در فضای باز انجام می‌شود در‌معرض خطر قرار دارد. اما همه رانندگان (تاکسی، اتوبوس و...)، پیک‌های موتوری، پلیس‌های راهنمایی و رانندگی و سایر شغل‌هایی که در مکان بسته انجام نمی‌شوند، جزء شغل‌های پرخطر هستند. همچنین مغازه‌دارها باید تا جایی که امکان دارد در مغازه را بسته نگه دارند، اما افرادی که در شغل‌شان با مواد شیمیایی در ارتباط هستند مثل جوشکارها، نقاشان و مشاغل دیگر و افرادی که در‌معرض گرد‌و‌خاک قرار دارند مثل کارگران ساختمان، مهندسان ناظر، بنا و... در روزهایی که آلودگی هوا بیداد می‌کند، جزء مشاغل پرخطر به‌حساب می‌آیند. این افراد باید احتیاط کنند چرا‌که این عوامل در کنار آلودگی هوا می‌توانند فرد را بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های تنفسی کنند.

ماسک نزنیم می‌میریم؟!

بهتر است بگویم که ماسک‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ یکی ماسک‌های ساده هستند که بیشتر در اتاق‌های جراحی یا توسط پزشکان در مطب‌ها مورد‌استفاده قرار می‌گیرند. در روزهایی که هوا آلوده است تنها کاری که از پس این ماسک‌ها بر می‌آید جلوگیری از رسوب مواد معلق بزرگ در هواست، اما از ورود ‌ذرات معلق کوچک جلوگیری نمی‌کنند ‌و این ذرات با ابعاد کوچک به‌راحتی می‌توانند وارد سیستم دستگاه تنفسی افراد شوند و مشکلات متعددی را به‌وجود آورند. اما در این موارد استفاده از ماسک فیلتر‌دار یعنی ماسک 95 N می‌تواند نقش موثری در تضمین سلامت شما داشته باشد.

اما فراموش نکنید که این ماسک‌ها هم نیاز به تعویض دارند. به‌عنوان مثال اگر فردی هستید که روزانه ساعات زیادی را در هوای آزاد سپری می‌کنید، بهتر است ماسک خود را به‌طور روزانه تعویض کنید و فردا از ماسک جدید استفاده کنید، اما اگر خانم خانه‌داری هستید و بیشترین ساعتی که در بیرون از منزل سپری می‌کنید حدود یک ساعت است، می‌توانید هر دو روز یک‌بار ماسک فیلتر‌دار خود را تعویض کنید.

بیشترین ساعتی که می‌توان در این هوا بیرون ماند چقدر است؟

به‌طور کلی برای اینکه بتوان گفت هر فرد به چه میزان می‌تواند در این هوا رفت‌و‌آمد کند، بستگی به عواملی از‌جمله سن، میزان فعالیت، شدت آلودگی، محلی که در آن قرار دارد، سابقه بیماری به‌خصوص بیماری قلبی و ریوی دارد. اما به‌طور کلی افرادی که شرایط جسمانی مناسبی دارند و از ماسک‌های فیلتردار استفاده می‌کنند بهتر است بیشترین زمانی که در این هوا قرار می‌گیرند بین یک تا دو ساعت باشد چرا‌که جایز نیست در این هوا بیشتر از این ساعت حضور پیدا کنند.

توصیه اضطراری به بیماران قلبی و ریوی‌‌!

اگر بیماری زمینه‌ای قلبی یا تنفسی دارید و قرار است ساعت‌های زیادی را خارج از خانه سپری کنید، بازهم با استفاده از ماسک‌های مخصوص توصیه نمی‌شود بیشتر از یک ساعت در هوای آزاد باشید؛ چرا‌که ممکن است سلامت شما به خطر بیفتد. همچنین بیماران قلبی ممکن است در حالت عادی علامت خاصی را به‌همراه نداشته باشند ولی در مواقعی که هوا به‌طور اضطراری آلوده است دچار مشکل شوند. ‌

به‌طور کلی باید گفت که آلودگی هوا باعث افزایش شیوع درد قفسه سینه‌، تنگی نفس‌، افزایش فشارخون، افزایش ضربان قلب و در آخر سکته حاد قلبی و حتی مرگ ناگهانی می‌شود. شیوع بستری بیماران قلبی و ریوی در زمان‌هایی که آلودگی هوا بالاتر از حد مجاز است، افزایش پیدا می‌کند، پس بهتر است در صورت مشاهده این علائم سریعا به پزشک مراجعه کنند و از روی این علائم بی‌تفاوت نگذرند.

قبل از خارج شدن از منزل رعایت کنید

• نکته دیگری که شامل همه افراد به‌خصوص کودکان و افراد مسن می‌شود عدم فعالیت‌های زیاد در این هواست. بهتر است از انجام تنفس‌های عمیق همراه با فعالیت‌های تند خودداری کنید. پیاده‌روی (تند و آهسته)، انجام حرکات ورزشی در فضای باز و بازی کردن کودکان در این شرایط ممنوع است و باید از انجام این فعالیت‌ها اجتناب کنید.
• تا جایی که امکان دارد باید از انجام کارهایی که باعث می‌شود تنفس به تندی انجام شود باید خودداری کرد. بهتر است در روزهای آلوده در اوایل صبح یا بعد از غروب آفتاب از خانه خارج شوید، چرا‌که نور خورشید باعث تولید گازهای سمی در روزهای آلودگی می‌شود. همچنین آلودگی هوا از دود قلیان و سیگار مضرتر نیست اما می‌تواند باعث بروز سرطان در افراد شود. برای محافظت چشم‌ها بهتر است از عینک آفتابی و قطره اشک مصنوعی استفاده کنید.

پاک‌سازی ریه‌ها با کمک طب سنتی!

دکتر ناصر رضایی‌پور، متخصص طب سنتی ایران می گوید: صرفا به برخی راهکارهای کاهش عوارض آن اشاره خواهم کرد. ذکر این نکته بایسته است که مواردی که در پی می‌آیند، توضیحات دقیق علمی از نگاه دو دانش طب سنتی ایران و پزشکی نوین دارند که عبارتند از: تقویت مغز و سیستم عصبی و قلب و کبد، عملکرد ضدویروسی و ضدمیکروبی، اثرات آنتی‌‌اکسیداتیو، انبساط عروق خونی و بهبود گردش خون مرکزی و محیطی، تقویت مخاطات و راه‌های تنفسی، لینت مزاج و پرهیز از یبوست، دفع برخی متابولیت‌های سمی و...

1. دودکردن و پراکندن برخی مواد و گیاهان

دودکردن گیاهانی چون پوست انار، ریشه بادام تلخ، میوه به، برگ بید، اندام هوایی ریباس، گل زعفران، چوب سیب، غده سیر، سقز، عود هندی، کافور، کندر، مشک، مصطکی، برگ مورد، اسپند و... می‌توانند به تقویت اعضای اصلی بدن و کاهش عوارض آلودگی کمک کنند. این موارد، قابل استفاده برای بیشتر افراد هستند، اما توصیه می‌شود اگر مشکل یا بیماری زمینه‌ای خاصی دارید، پیش از استفاده، با یک متخصص طب سنتی ایران مشورت کنید.

2. بوییدن مواد خوشبو

برای این کار، کافور، نیلوفر، بنفشه و صندل در افراد گرم‌مزاج و مشک، عنبر، لادن، میخک (قرنفل) و جوز بویا در افراد سردمزاج قابل‌توصیه است. بوهای خوشی چون لیمو، پرتقال، سیب، به، زعفران، هل، دارچین، بهارنارنج و... را نیز از یاد نبرید.

3. پاکسازی سطوح

• در منابع طب ایرانی، توصیه شده در زمان همه‌گیری بیماری‌های خطرناک (مانند طاعون، حصبه، آنفلوآنزاهای خطرناک و...)، سطوح مختلف چون در، دیوار، سقف، فرش و حتی لباس‌ها را با پاشیدن محلول سرکه‌ای سیر و پیاز، ضدعفونی کنید. امروزه نیز اثر اسیدی‌ کردن محیط در کاهش فعالیت باکتری‌ها ثابت شده است و آثار درمانی سیر و پیاز نیز به اثبات رسیده است.
• می‌توان توصیه کرد که اگر چندان از بوی چنین محلولی بدتان نمی‌آید و مجبور به خروج از منزل در روزهای تیره‌وتار آلودگی هوا هم هستید، دست‌کم ماسک‌های ساده خود را به چنین محلولی آغشته کنید.

4. بهتر است از کارهایی که قوای شما را تضعیف می‌کنند، پرهیز کنید. از‌جمله خواب ناکافی و شب‌زنده‌داری، زیاده‌روی در فعالیت جنسی، مواجهه با هوای بسیار سرد، مواجهه درازمدت با امواج الکترومغناطیس به‌ویژه رایانه و تلفن‌همراه، حمام سنگین و گرسنگی طولانی.

5. پرهیز از فعالیت‌های بدنی و ورزش سنگین همچنین پرهیز از بی‌تحرکی. در این زمینه، توصیه می‌کنم در منزل حتما تاب‌سواری کنید که جزء ورزش‌های بسیارخوبی است که منافع عام برای بدن دارد.

6. پرهیز از ورود مواد زاید و سمی دیگر، پرهیز از مصرف سیگار و قلیان، استفاده نکردن از حشره‌کش در محیط، پرهیز از پخت‌وپز بدون تهویه مناسب در آشپزخانه

بخور، نخورهای روزهای آلودگی!

توجه به تدابیر خوردن و آشامیدن، همواره از مهم‌ترین تدابیر تندرستی هستند چون همواره با آنها در ارتباطیم و به‌خوبی هم دراختیار ما قرار دارند. در زمان آلودگی هوا توصیه می‌شود:

•کاهش رطوبات بدن با مصرف بیشتر غذاهای خشک‌_ تری چون خشکبار، مغزها و...

•پرهیز از خوردن غذاها و میوه‌های تر (آبدار) سریع‌العفونت مانند غذاهای حاوی گوشت و روغن زیاد، شیرینی، ماهی و در میوه‌ها انگور، آلو، شفتالو، هندوانه، خربزه، خیار، کدو و برخی سبزی‌ها

•پرهیز از خوراکی‌های افزاینده غلظت خون مانند گوشت گاو، عدس، بادنجان به‌ویژه میرزاقاسمی، گوشت‌های صنعتی (سوسیس و کالباس)، غذاهای خمیری چون ماکارونی و لازانیا، غذاهای چرب و سنگین چون کله‌پاچه.

•پرهیز از خوراکی‌های یبوست‌آور مانند گوشت گاو و گوساله، سوسیس و کالباس، غذاهای خشک، عدس‌پلو، موز سفت، خرمالوی نارس و گس، میوه‌های ترش و سنجد.

•در صورت لزوم، مصرف گوشت‌هایی که دیرتر فاسد می‌شوند، مانند گوشت پرندگان کوچک با مزاج معتدل (مانند جوجه و کبک) همراه با چاشنی‌های ترش چون سماق، غوره، آب لیمو، سرکه یا آب انار ترش (امروزه نیز نقش ترشی‌ها در کاهش pH محیط همچنین اثرات ضد‌میکروب و آنتی‌اکسیدانی قابل‌توجه ترکیبات پلی‌فنلی آنها مورد توجه است).

•خوردن خوراکی‌هایی که موجب نشاط و تقویت اعضای رئیسه (مغز، قلب و کبد)، حفظ حرارت غریزی، جلوگیری از عفونت اخلاط، تقویت معده و رفع مشکلات گوارشی می‌شوند: آلو بخارا، انار، مورد، انواع به، پسته، پونه، پیاز، تمر هندی، جو، خاکشیر، خرفه، رازیانه، زرشک، زعفران، سماق، سیب، سیر، کاسنی، گشنیز، گلاب، لیمو، نارنج، نارنگی، هل و... (اثرات این مفردات در تقویت سیستم ایمنی، آثار ضدمیکروبی، آنتی‌اکسیدانی و... ثابت شده است).

عوارض آلودگی را کاهش دهید

گاهی اوقات با یک برنامه غذایی یا مصرف برخی مواد غذایی می‌توان عوارض ناشی از آلودگی هوا را در بدن کاهش داد. بهتر است روزانه با رعایت این نکات بدن خود را در مقابل هوای آلوده ایمن کنید:

•میوه‌های شیرین: سیب شیرین، پرتقال شیرین، انار شیرین یا کمی مایل به ترشی بیشتر میل کنید.

•در صورت تمایل به سالاد (کاهو، هویج رنده ‌شده، روغن‌زیتون با کمی آب نارنج طبیعی یا رب انار)، روزانه یک وعده سالاد میل کنید.

•سوپ‌های سبزیجات همراه با زرشک، هویج رنده ‌شده، شلغم و به می‌تواند یک وعده بسیار خوب برای روزهای آلودگی باشد.

•دمنوش آویشن شیرازی به‌ویژه برای مبتلایان آسم و برونشیت بسیار مفید است.

•دمنوش گل‌گاوزبان همراه ریشه سنبل‌الطیب و بهارنارنج، به‌ویژه برای افسردگان و افراد مبتلا به پرفشاری خون توصیه شود.

رابطه آلودگی هوا و سرطان

دکتر پیام فرح‌بخش، متخصص تغذیه و رژیم درمانی می گوید: آلودگی هوا منجر به آزاد شدن اکسیدان در بدن افراد می‌شود. اکسیدان‌ها موادی هستند که قادرند وارد سیستم‌های مختلف بدن‌مان شوند و با عملکرد اصلی دستگاه‌ها و ارگان‌ها تداخل داشته باشند. این تداخل در دراز‌مدت ما را مستعد ابتلا به انواع بیماری‌ها، آسیب‌ها و در‌نهایت سرطان‌ها خواهد کرد.

برای مقابله با عوارض احتمالی آلودگی هوا چندین راهکار وجود دارد که یکی از این راهکارها دخالت تغذیه‌ای است. ما می‌توانیم با تغییراتی در رژیم غذایی‌مان میزان اکسیدان‌های داخل بدن‌مان را کاهش دهیم. این اکسیدان‌ها نه‌تنها از هوا بلکه ممکن است حاصل متابولیت‌های درشت مغذی‌ها هم باشند (‌یعنی وقتی درشت مغذی‌ها در حال سوخت‌و‌ساز هستند، مواد اکسیدان هم از آنها خارج شود).

بهترین راهکار برای مبارزه با سرطان ناشی از آلودگی هوا

بهترین و اولین راهکار استفاده از مواد آنتی‌اکسیدان است که در مواد مختلف غذایی یافت می‌شوند. ما با مصرف میزان بیشتر آنتی‌اکسیدان‌ها در شرایط خاص مثل آلودگی هوا می‌توانیم بدن خودمان را از این آسیب‌ها محافظت کنیم. آنتی‌اکسیدان‌ها به چند دسته تقسیم‌بندی می‌شوند. یکی از این تقسیم‌بندی‌ها به این صورت است: آنتی‌اکسیدان‌های محلول در آب و آنتی‌اکسیدان‌های محلول در چربی.

ویتامینC بزنید

آنتی‌اکسیدان محلول در آب بهترین و درواقع دردسترس‌ترین ماده غذایی‌اش ویتامین‌C است که البته در مرکبات ازقبیل لیموشیرین، لیموترش، پرتقال، نارنگی، فلفل‌های شیرین یا همان فلفل دلمه‌ای می‌توان این ویتامین را یافت کرد. پس توصیه می‌شود در این فصل میزان مرکبات را به میزان زیادی بالا ببرید. همچنین میوه انار هم حاوی ویتامینC‌ است و هم حاوی آنتی اکسیدانی به نام لوتئین است که این ماده قادر است با یکسری از آلودگی‌هایی که از راه هوا وارد بدن ما می‌شوند، مقابله کند.

ویتامینE حتما میل کنید

آنتی‌اکسیدان‌های محلول در چربی در ویتامین‌های‌E ‌ یافت می‌شوند که این ویتامین در مواد غذایی چرب وجود دارد. به‌عنوان مثال در برخی روغن‌ها مثل روغن ذرت یا آفتابگردان و... این ویتامین به وفور دیده می‌شود. همچنین خود کارخانه‌های روغن‌سازی ویتامین‌E را به روغن‌ها اضافه می‌کنند چرا‌که از اکسید شدن روغن جلوگیری می‌کند. برای همین ما می‌توانیم با دریافت میزان متناسبی از این روغن‌ها میزان ویتامین‌E خود را هم افزایش دهیم.

پروتئین بیشتر بخورید

بعضی املاح هم حاوی آنتی‌اکسیدان هستند که خودشان به نام «املاح آنتی‌اکسیدانی» به‌شمار می‌آیند که می‌توانیم به ‌سلنیوم اشاره کنیم که در گوشت، مرغ، ماهی و میگو بافت می‌شود. به‌طور کلی با دریافت خانواده پروتئین‌ها می‌توان این آنتی‌اکسیدان املاحی یا عنصری را دریافت کنیم.

چند واحد شیر و سبزی بخوریم؟!

به‌طور کلی توصیه می‌شود مصرف میوه‌ها و سبزیجات افزایش پیدا کند و حتما باید روزانه بین 3 تا 4واحد میوه تازه و 3 تا 5واحد سبزی‌های تازه ‌استفاده شود. همچنین در کنار مصرف میوه و سبزی باید روزانه بین 3 تا 4لیوان شیر از نوع کم‌چرب مصرف شود چرا‌که قادر است اکسیدان‌ها را از بدن جمع‌آوری و از طریق کبد و کلیه دفع کند.

آب بنوشید!

آب باید در روزهای آلودگی بیشتر مصرف شود چرا‌که گردش مایعات در بدن بیشتر می‌شود و آب وارد خون می‌شود و عملکرد فیلتری دارد. همچنین دفع سموم به‌راحتی انجام می‌شود. لازم است روزانه بین 8 تا 12لیوان آب نوشیده شود.

منبع : سیب سبز

کارگر آنلاین :  انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.